07-03-2013, 12:46 PM
Çevrimdışı
HARİTALARIN TASHİHİ
Haritalarda iki cins tashih vardır.Birisi büyük tashih ve diğeri küçük tashihtir.
1-Büyük tashih:El ile yapılamayacak olan önemli ve büyük tashihler ( büyük tashih ) adı altında haritanın orta kısmının alt ve dış çizgisinin dışına aşağıdaki şekilde yapılır ve bu tashih yalnız harita daireleri tarafından yapılır.Mesela,
“Large correction 10.April.1937” yani ( büyük tashih.10/nisan/1937 ) demektir.
Seyir subayı yapılan büyük bir tashih hakkında hiçbir ilan ile bilgi sahibi kılınmaz. Haritanın yeniden basılmasında öğrenir. Büyük tashihi gerektiren haritalar herhangi bir sebeple değiştirilemediği taktirde emniyetle seyir ve seferi sağlamak için bu gibi büyük tashihler de “Denizcilere ilan” ile bildirilir.
2-Küçük tashih:Seyir ve seferi ilgilendiren ve el ile yapılabilecek olan önemli tashihlere ( küçük tashih ) denir.
Bütün küçük tashihler “ Denizcilere ilanlarla” yayınlanır ve bildirilir. Bu ilanlar gelir gelmez, gemide mevcut ve o denizcilere ilan içeriğinde mevcut olan bütün haritaların hemen tashihi gerekir.
Tashihler aşağıdaki tarzda yapılır:
1)Bütün tashihler ve ilave gayet temiz olarak özel kırmızı mürekkeple haritalara yapılmalıdır.Her halde bilinen harita işaret ve kısaltmaları kullanılmalıdır.
2)Tashihlerin ve sairenin silindiği her bir “Denizcilere ilanın” sayısı ve yılı haritanın sol alt köşesine aşağıdaki tarzda yazılmalıdır.
1937-123-456-3260. 1938-35-168-564.
3)Harita üzerine konan bilginin miktarı, o harita üzerinde esasen mevcut olana tekabül etmelidir.
4)Leşlerin, maniaların, varlıkları sonradan rapor edilen sığlıkların, taranmış kanalların ve düzgün çalışmadığı rapor edilen fenerlerin karşılarına en büyük mikyaslı haritalarda yılları da yazılmalıdır. ( Eğer denizcilere ilanda yazılması gereken yıl yazılı değilse (cari yıl) yazılır.)
5)Sahil haritalarında sahillere mahsus fenerler hakkında mümkün olduğu kadar fazla tafsilat konması lazımdır. Bu sahiller üzerinde bulunan limanların fenerlerinin ikinci derecedeki tafsilatından vazgeçilir.
6)Sahil haritalarından daha küçük mikyaslı olan genel haritalarda liman fenerleri gösterilmez ve diğer fenerlere ait bilgiler haritanın mikyası küçüldükçe aşağıdaki yazılı sıra ile kısaltılır.
a)İrtifa, b)Safha, c)Gruplar içinde tekerrür ve d)Görünme mesafesi.Mesela:
Gp.Fl.(3) R. ev. 20 sec.150 ft.12 M.
a)Gp.Fl.(3) R. ev. 20 sec. 12 M.
b)Gp.Fl.(3) R. 12 M.
c)Gp.Fl. R. 12 M.
d)Gp.Fl. R.
7)Görünme mesafesi 15 mil ve daha fazla olan fenerlerden maadası okyanus haritalarında gösterilmez ve okyanus haritalarında fenerlerin yalnız evsafiyle rengi yazılır.
8)Fenerli şamandıralar: Büyük mikyaslı haritalarda portolonlardan maadasında fenerli şamandıraların safhası gösterilmez. Normal mikyaslarda yalnız evsafı yazılır.
9)Sahil haritalarında liman içindeki şamandıralarla alametler yazılmaz. Küçük mikyaslı sahil haritalarında yalnız dış şamandıralar gösterilir.
10)Harita üzerine yazılacak yazılar ve saire, ait olduğu madde denizde olmadıkça, mümkün olduğu kadar deniz kısmı üzerine yazılmamalıdır. Tashihler konurken harita üzerindeki mevcut diğer bilgileri bozmamaya dikkat edilmelidir.
İkaz veya met ve cezir ve saire hakkında ihtarlar konurken açıkça görünecek bir yere yazılmasına ve diğer tafsilat ile karıştırılmamasına dikkat edilmelidir.
Haritayı kazımak ve silmek suretiyle hiçbir zaman tashih yapılmamalıdır.gerektiği zaman tashih edilecek tafsilatın üzerine kırmızı mürekkeple bir çizgi çizilmelidir.
11)Geçici değişiklikler harita üzerine kurşun kalemle yazılmalı ve bunların karşısına veya altına ait oldukları denizcilere ilanların sayısıyla yılı aşağıdaki gibi yazılmalıdır.
__43 _ _ ( T )
1947
yani, denizcilere ilan 43/ 1947 geçici diye yazılır. ( T= TEMPORARY)
Keza bu yazı kurşun kalemle haritanın sol alt köşesindeki küçük tashihlere ait tarih ve altına tekrar yazılmalıdır. Bu nevi değişiklikler vukua gelince ve o değişikliklerin uygulandığını bilinen “denizcilere ilan” gelince bu değişikliğe ait hususlar kırmızı mürekkeple tashih edilmelidir. Kurşun kalemle yazılı kısımlar lastikle silinir.
12)Denizcilere ilanlar, küçük tashihler için yani el ile kolaylıkla yapılabilen tashihler için yayınlanır. Mühimce tashih gerektiği zaman haritanın o kısmına ait olan tashih parçası denizcilere ilanlara bir forma halinde ilave edilir ki, bunlara blok denir. Bu bloklar kesilerek dikkatle ait olduğu haritaya yapıştırılır. Daha küçük mikyaslı haritalarda tatbiki kabil olduğu taktirde ona göre de tashih edilmelidir.
YAPIŞTIRMA SURETİYLE TASHİHLER YAPILIRKEN ZAMKI VEYA KOLAYI BLOK ÜZERİNE SÜRMEYİP HARİTAYA SÜRÜLÜRSE BLOKTA ŞEKİL DEĞİŞİKLİĞİ OLDUÇA AZ OLUR.
13)Bütün denizcilere ilanların birer nüshası tashihi gereken deniz kılavuz kitaplarına kesilerek yapıştırılır. Bu suretle haritanın mikyasının müsait olmadığı tafsilat için deniz kılavuz kitaplarına müracaatla doğru bilgi elde etmek kabil olur.
14)Eğitim ve öğretim için kullanılıp seyir hususunda kullanılmayan haritaları ve buna benzer atlasları denizciler ilanlara göre tashih etmeye lüzum yoktur. Esasen böyle haritalara “seyirde kullanılmaz” diye damga basılmıştır.
Bir haritanın sol alt köşesine bakıldığı zaman, o haritayı tashih için kullanılan denizcilere ilanların sayısı gözükür.
Birden fazla tashihi gereken haritaların o mevkie ait olan en büyük mikyaslısı evvela tashih edilmelidir.
HARİTA ÖLÇEKLERİ
Seyirde kullandığımız haritalar gerçekte üzerinde seyir ettiğimiz denizlerin veya iç suların belli bir oranda küçültülmüş görüntüleridir. İşte yer yüzeyindeki hakiki şekil ile düzlem üzerine yansıtılan haritada ki şekil arasındaki bu küçültülme oranına o haritanın ölçeği denir. Bütün deniz haritalarında şu üç ölçek tipinden biri veya birkaçı bulunabilir;
1. Tabii Ölçek: Bir bayağı kesir ile gösterilir. Bir haritanın tabii ölçeğinin paydasındaki rakam büyüdükçe ölçeği küçülür. Genellikle bütün haritalarda bu ölçek tipi bulunur.
2. Adedi Ölçek: 1cm=1km gibi haritanın altına yazılır. Bir haritanın adedi ölçeği 1cm=1km ise tabii ölçeği 1/100.000 olur.
3. Grafik Ölçek: Liman haritalarının hemen hemen hepsinde bulunur.
Haritalarda iki cins tashih vardır.Birisi büyük tashih ve diğeri küçük tashihtir.
1-Büyük tashih:El ile yapılamayacak olan önemli ve büyük tashihler ( büyük tashih ) adı altında haritanın orta kısmının alt ve dış çizgisinin dışına aşağıdaki şekilde yapılır ve bu tashih yalnız harita daireleri tarafından yapılır.Mesela,
“Large correction 10.April.1937” yani ( büyük tashih.10/nisan/1937 ) demektir.
Seyir subayı yapılan büyük bir tashih hakkında hiçbir ilan ile bilgi sahibi kılınmaz. Haritanın yeniden basılmasında öğrenir. Büyük tashihi gerektiren haritalar herhangi bir sebeple değiştirilemediği taktirde emniyetle seyir ve seferi sağlamak için bu gibi büyük tashihler de “Denizcilere ilan” ile bildirilir.
2-Küçük tashih:Seyir ve seferi ilgilendiren ve el ile yapılabilecek olan önemli tashihlere ( küçük tashih ) denir.
Bütün küçük tashihler “ Denizcilere ilanlarla” yayınlanır ve bildirilir. Bu ilanlar gelir gelmez, gemide mevcut ve o denizcilere ilan içeriğinde mevcut olan bütün haritaların hemen tashihi gerekir.
Tashihler aşağıdaki tarzda yapılır:
1)Bütün tashihler ve ilave gayet temiz olarak özel kırmızı mürekkeple haritalara yapılmalıdır.Her halde bilinen harita işaret ve kısaltmaları kullanılmalıdır.
2)Tashihlerin ve sairenin silindiği her bir “Denizcilere ilanın” sayısı ve yılı haritanın sol alt köşesine aşağıdaki tarzda yazılmalıdır.
1937-123-456-3260. 1938-35-168-564.
3)Harita üzerine konan bilginin miktarı, o harita üzerinde esasen mevcut olana tekabül etmelidir.
4)Leşlerin, maniaların, varlıkları sonradan rapor edilen sığlıkların, taranmış kanalların ve düzgün çalışmadığı rapor edilen fenerlerin karşılarına en büyük mikyaslı haritalarda yılları da yazılmalıdır. ( Eğer denizcilere ilanda yazılması gereken yıl yazılı değilse (cari yıl) yazılır.)
5)Sahil haritalarında sahillere mahsus fenerler hakkında mümkün olduğu kadar fazla tafsilat konması lazımdır. Bu sahiller üzerinde bulunan limanların fenerlerinin ikinci derecedeki tafsilatından vazgeçilir.
6)Sahil haritalarından daha küçük mikyaslı olan genel haritalarda liman fenerleri gösterilmez ve diğer fenerlere ait bilgiler haritanın mikyası küçüldükçe aşağıdaki yazılı sıra ile kısaltılır.
a)İrtifa, b)Safha, c)Gruplar içinde tekerrür ve d)Görünme mesafesi.Mesela:
Gp.Fl.(3) R. ev. 20 sec.150 ft.12 M.
a)Gp.Fl.(3) R. ev. 20 sec. 12 M.
b)Gp.Fl.(3) R. 12 M.
c)Gp.Fl. R. 12 M.
d)Gp.Fl. R.
7)Görünme mesafesi 15 mil ve daha fazla olan fenerlerden maadası okyanus haritalarında gösterilmez ve okyanus haritalarında fenerlerin yalnız evsafiyle rengi yazılır.
8)Fenerli şamandıralar: Büyük mikyaslı haritalarda portolonlardan maadasında fenerli şamandıraların safhası gösterilmez. Normal mikyaslarda yalnız evsafı yazılır.
9)Sahil haritalarında liman içindeki şamandıralarla alametler yazılmaz. Küçük mikyaslı sahil haritalarında yalnız dış şamandıralar gösterilir.
10)Harita üzerine yazılacak yazılar ve saire, ait olduğu madde denizde olmadıkça, mümkün olduğu kadar deniz kısmı üzerine yazılmamalıdır. Tashihler konurken harita üzerindeki mevcut diğer bilgileri bozmamaya dikkat edilmelidir.
İkaz veya met ve cezir ve saire hakkında ihtarlar konurken açıkça görünecek bir yere yazılmasına ve diğer tafsilat ile karıştırılmamasına dikkat edilmelidir.
Haritayı kazımak ve silmek suretiyle hiçbir zaman tashih yapılmamalıdır.gerektiği zaman tashih edilecek tafsilatın üzerine kırmızı mürekkeple bir çizgi çizilmelidir.
11)Geçici değişiklikler harita üzerine kurşun kalemle yazılmalı ve bunların karşısına veya altına ait oldukları denizcilere ilanların sayısıyla yılı aşağıdaki gibi yazılmalıdır.
__43 _ _ ( T )
1947
yani, denizcilere ilan 43/ 1947 geçici diye yazılır. ( T= TEMPORARY)
Keza bu yazı kurşun kalemle haritanın sol alt köşesindeki küçük tashihlere ait tarih ve altına tekrar yazılmalıdır. Bu nevi değişiklikler vukua gelince ve o değişikliklerin uygulandığını bilinen “denizcilere ilan” gelince bu değişikliğe ait hususlar kırmızı mürekkeple tashih edilmelidir. Kurşun kalemle yazılı kısımlar lastikle silinir.
12)Denizcilere ilanlar, küçük tashihler için yani el ile kolaylıkla yapılabilen tashihler için yayınlanır. Mühimce tashih gerektiği zaman haritanın o kısmına ait olan tashih parçası denizcilere ilanlara bir forma halinde ilave edilir ki, bunlara blok denir. Bu bloklar kesilerek dikkatle ait olduğu haritaya yapıştırılır. Daha küçük mikyaslı haritalarda tatbiki kabil olduğu taktirde ona göre de tashih edilmelidir.
YAPIŞTIRMA SURETİYLE TASHİHLER YAPILIRKEN ZAMKI VEYA KOLAYI BLOK ÜZERİNE SÜRMEYİP HARİTAYA SÜRÜLÜRSE BLOKTA ŞEKİL DEĞİŞİKLİĞİ OLDUÇA AZ OLUR.
13)Bütün denizcilere ilanların birer nüshası tashihi gereken deniz kılavuz kitaplarına kesilerek yapıştırılır. Bu suretle haritanın mikyasının müsait olmadığı tafsilat için deniz kılavuz kitaplarına müracaatla doğru bilgi elde etmek kabil olur.
14)Eğitim ve öğretim için kullanılıp seyir hususunda kullanılmayan haritaları ve buna benzer atlasları denizciler ilanlara göre tashih etmeye lüzum yoktur. Esasen böyle haritalara “seyirde kullanılmaz” diye damga basılmıştır.
Bir haritanın sol alt köşesine bakıldığı zaman, o haritayı tashih için kullanılan denizcilere ilanların sayısı gözükür.
Birden fazla tashihi gereken haritaların o mevkie ait olan en büyük mikyaslısı evvela tashih edilmelidir.
HARİTA ÖLÇEKLERİ
Seyirde kullandığımız haritalar gerçekte üzerinde seyir ettiğimiz denizlerin veya iç suların belli bir oranda küçültülmüş görüntüleridir. İşte yer yüzeyindeki hakiki şekil ile düzlem üzerine yansıtılan haritada ki şekil arasındaki bu küçültülme oranına o haritanın ölçeği denir. Bütün deniz haritalarında şu üç ölçek tipinden biri veya birkaçı bulunabilir;
1. Tabii Ölçek: Bir bayağı kesir ile gösterilir. Bir haritanın tabii ölçeğinin paydasındaki rakam büyüdükçe ölçeği küçülür. Genellikle bütün haritalarda bu ölçek tipi bulunur.
2. Adedi Ölçek: 1cm=1km gibi haritanın altına yazılır. Bir haritanın adedi ölçeği 1cm=1km ise tabii ölçeği 1/100.000 olur.
3. Grafik Ölçek: Liman haritalarının hemen hemen hepsinde bulunur.